پیچ آلنی چیست ؟
عمکرد یک پیچ آلن به مانند تمامی پیچ های دیگر است. تفاوتی که دارد در شکل ظاهری آن است و طراحی آن برای شرایط بسیار سخت است. این نوع از پیچ دارای یک حفره شش گوش بر روی سر پیچ و یا اصطلاحا گل پیچ می باشد. همچنین شکل کلهِ ی پیچ استوانه ای است. پیچ سر سوکتی یک اتصال دهنده کششی با استحکام بالا می باشد. اغلب در متصل کردن اجزای مختلف یک قطعه به همدیگر یا درگیره ها کاربرد دارد. دوام این نوع پیچ ها بسیار است که باعث شده قابل اعتماد باشند.
پیچ های آلنی و اصول اولیه آنها
محکم ترین و با استحکام ترین نوع پیچ، پیچ آلنی می باشند که در میان گونه های مختلف خود منحصر به فرد است. ارتفاع سر پیچ با قطر بدنه ی آن برابری میکند.
یک مهره ی شش گوش معمولی، نباید بر روی قسمت رزوه ایِ پیچ های سر سوکتی بسته شود. به خاطر آنکه استحکام مهره های شش گوش با پیچ های سر سوکتی یکسان نیست.
پیچ استوانه ای آلن سر کوتاه
برای محل هایی که محدودیت ارتفاع سرپیچ در آنجا وجود دارد از پیچی به نام پیچ استوانه ای سرکوتاه که ارتفاع سر پیچ آنها کم است استفاده میشود. در پیچ های سر کوتاه، ارتفاع سرپیچ تقریبا به اندازه ی نصف قطر بدنه ی پیچ است.
پیچ سر تخت آلن
در مواقعی نیاز است سر پیچ، با سطح قطعه ی مورد نظر، هم سطح یا همتراز باشد. در این موارد پیچ سر تخت آلنی مورد استفاده قرار میگیرد. این پیچ ها دارای دو نوع سیستم استاندارد متفاوت سیستم اینچی و سیستم متریک می باشند.
تفاوت این دو نوع سیستم در زاویه های مخروطی پیچ های سر تخت است. عدم تطابق پیچ با زاویه ی مخروطی حفره مورد نظر می تواند باعث شکست زود هنگام پیچ متصل شدن بشود.
انواع پیچ آلن
در معرفی پیچ آلن به انواع آن می پردازیم. پیچ آلن کاربردهای مختلف متنوعی دارد برای کارهایی که نیاز به یک پیچ محکم با دسترسی محدود دارند. تعداد و انواع مختلف و وسیعی از این نوع پیچ وجود دارد که مورد استفاده قرار می گیرند. پیچ آلن به پیچ سوکت نیز شناخته می شوند از آچار آلن و آچاری ۶ گوش برای بستن پیچ آلن استفاده می شود.
ممکن است تعداد و انواع زیادی از پیچ های شش گوش در وسایل نقلیه یافت بشود، اما استفاده از پیچ های آلن روز به روز در حال افزایش است. اشغال کردن فضای کم توسط این پیچ پر استفاده از مزیت های پیچ های آلن نسبت به پیچ های شش گوش این است که آن را در اولویت انتخاب قرار میدهد و آن هم به خاطر شکل خاص سر پیچ های آلن است. زیرا پیچ های آلن قسمت کناری (لبه ی آچار خور) ندارند. پیچ های آلن نسبت به پیچ های شش گوش به طور معمول از آلیاژ فولاد محکم تری ساخته می شوند. اما این نوع طرز ساخت بستگی به گرید پیچ و سازنده ی آن دارد.
شیوه ساخت و تولید پیچ آلن
تولید کننده پیچ و مهره برای تولید انواع پیچ و مهره و واشر از روش های متنوعی استفاده میکند. معمولا برای ساخت پیچ آلن از یک قالب استفاده میشود که به وسیله ی مُهر زنیِ (پرس کاریِ) سر پیچ است. این فرآیند شامل تغییر شکل پلاستیک فلزات نیز می شود.
راه دیگری برای تولید پیچ های آلن خان کشی خطی و خان کشی دورانی میباشد. خان کشی سر پیچ های آلن به وسیله دستگاه خانکش خطی، یکی از روش های فلزکاری می باشد. مانند شیار زنی به وسیله ی دستگاه کام کن؛ روش کار در این شیوه به این گونه است که، در ابتدا یک حفره در داخل قطعه مورد نظر سوراخ کاری میشود و سپس گوشه ها و زوایای حفره ی مورد نظر شکل داده می شود یا بزرگ تر و وسیع تر می شود.
مواقعی در این فرآیند، مقدار ناچیزی براده قابل چشم پوشی به صورت حلقوی یا نواری، در انتهای کام یا مادگی قطعه ی مورد نظر باقی می ماند.
طرز ساخت آچارهای آلن به این صورت است که در آغاز سطح مقطع یک قطعه فولاد شش گوش می شود و بعد از آن عملیات خم کاری و بعد از آن برش کاری انجام می شود.
معرفی پیچ آلن سر دکمه ای ( پیچ آلن کله قارچی )
این پیچ ها برای نگهداشتن اجسام نازک مثل ورق های فلزی یا صفحات فلزی محافظ مناسب هستند. علت آن هم وجود قطر پهن تر کله ی پیچ های سر دکمه ای است .
وجود طرح روی کله ی پیچ های سر دکمه ای (سر قارچی ) که به شکل یک حفره شش گوش داخلی (مانند پیچ های آلن ) می باشد، کاربردهای تضمینی ایده آل دارند.
پیچ های سر دکمه ای، جایگزین خوبی هستند برای دیگر انواع پیچ ها از قبیل پیچ های چهار سو و دو سو. زیرا که این نوع پیچ ها بسیار آسیب پذیر هستند مخصوصا زمانی که زیاد باز و بسته میشوند.
کلاس رزوه یا طبقه بندی رزوه پیچ های آلن
در پیچ های آلنی اگر قطر اسمی پیچ زیر “۱ باشد ، آن پیچ در کلاس۳A است و پیچ مقاومت بالایی دارد. اما اگر قطر اسمی پیچ بیشتر از “۱ باشد آن پیچ در کلاس ۲A است و پیچ دارای مقاومت معمولی می باشد همانند پیچ شش گوش. دیگر گونه های پیچ با قطر های اسمی گوناگون در کلاس ۳A رزوه خارجی قرار می گیرند.
معرفی پیچ آلن شانه دار
پیچ آلنی شانه دار مخصوص نقطه های محوری یا مفصلی هستند، به خاطر آنکه شانه های این پیچ ها سنگ زنی می شوند تا به مقاومت بالایی برسند و استحکام پیدا کنند.
استاندارد پیچ آلن
استانداردهای متفاوتی مانند Astm یا DIN یا iso برای پیچ آلن وجود دارد، برای مثال :
پیچ آلن مغزی نوک تیز با استاندارد Din914 یا iso4027.
پیچ آلن مغزی با استاندارد Din916 یا iso4026.
پیچ آلن مغزی Din 913
پیچ آلن سرگرد با استاندارد Din7380 یا iso7380.
پیچ آلن سرکوتاه یا پیچ آلن گل کوتاه DIN 6912.
پیچ آلن سر خزینه با استاندارد Din7991 یا iso10642.
پیچ آلن با سر ، استانداردDin912 یا iso4762.
در واقع استانداردهای iso898 از سری استاندارد های سازمان بین المللی استاندارد می باشد که شامل دسته بندی ویژگی های پیچ آلن است. این ویژگی ها از نظر تفاوت در جنس مواد و همچنین اختلاف در میزان استحکام پیچ ها دسته بندی شده اند.
متداول ترین استاندارد تولید پیچ آلن Din912 است که علاوه بر آن دو استاندارد دیگر در تولید این پیچ استفاده می شود که تفاوت مهم آنها با Din912 در گل پیچ می باشد. برای پیچ های آلن با سر مخروطی از استاندارد Din7991 استفاده می شود.
در سال۱۹۳۶ استفاده از پیچ های آلن به خصوص در بعضی از سایز ها بسیار محدود بود زیرا پیچ های تولید شده معیارهای مهندسی را به خوبی پوشش نمی دادند. در سال ۱۹۶۰ مطالعات و تحقیقات انجام شده سبب دست یافتن به استاندارد ابعاد و شکل مناسب تری برای پیچ آلن شد.
تفاوت های میان انواع پیچ آلن با پیچ ستاره ای
برای باز و بسته کردن بیشتر پیچ های آلنی، آچار آلن استفاده میشود. همچنین آچار ستاره ای (۶ سو) برای پیچ های آلن هم قابل استفاده است. در حالی که آچارهای آلن فقط مخصوص پیچ های آلن هستند و کاملا در پیچ های ستاره ای قرار نمی گیرند و چفت نمیشوند. موارد استفاده پیچ های ستارهای، در اصل برای جلوگیری از جدا شدن یا در رفتنِ نوک پیچ گوشتی از سر پیچ طراحی شدهاند و این گونه پیچ ها گشتاور بیشتری را میتوانند انتقال بدهند نسبت به پیچ های چهارسو و دو سو. نیروی زیادی برای نگهداشتن نوک پیچ گوشتی های ستاره ای در داخل گل پیچ نیاز نیست.